کولر گازی
این دستگاه عمدتا از یک بخار کننده که وظیفهاش جذب گرمای هواست، یک کمپرسور که وظیفهاش افزایش دمای
بخار ماده سرمازاست، یک کندانسور و یک دمنده تشکیل شده است. این دستگاه دارای مصرف بسیار بالای انرژی
است .
انواع کولرهای گازی
.1 کولرهای یک تکه یا پنجرهای
.2 کولرهای دو تکه )اسپلیت(
.3 کولر های پرتابل )قابل حمل(
در کولرهای یک تکه ای یا پشت پنجره ای به ابعاد پنجره و کولر دقت کنید.
کولرهای یک تکه دیواری، یا پشت پنجرهای، خیلی متداول و مورد توجه میباشند و به آسانی در داخل قاب پنجره
نصب میشود. ولی به علت نوع کمپرسور آن مصرف برق
بیشتری نسبت به انواع دیگر آن دارد . ولی در کولرهای اسپلیت که دو تکه هستند در هنگام خرید به دستگاه خارجی و محل نصب آن و چگونگی اتصال
آنها به هم را هم مد نظر قرار دهید .
مقایسه کولر گازی و آبی
کولرهای گازی بر خلاف کولر های آبی رطوبت محیط را افزایش نمیدهد پس در مناطق مرطوب کارایی زیادی
میتوانند داشته باشند. از این جهت برای محیطهای شرجی بسیار مناسب است . کولر گازی نام مصطلح فارسی است که به کلیه دستگاههای شامل چرخه سرمایش مبتنی بر تراکم و انبساط
گاز اطلاق میشود. نام انگلیسی این گونه تجهیزات Conditioner Air است .
سیستمهای سرمایشی موجود در ایران و مصارف برق آنها
سیستمهای سرمایشی که در ایران مورد استفاده قرار میگیرند در نقاط مختلف متفاوت میباشند. از جمله این سیستمها
که عمدتا در مناطق جنوب و شمال کشور به علت آب و هوای گرم و مرطوب مورد استفاده قرار میگیرند، کولر
گازی میباشد . حدود ۰۷ درصد از خانوارهای ایرانی در فصل گرما از کولر های آبی و یا گازی برای خنک کردن محیط زندگی
خود استفاده میکنند. توان کولرهای آبی در حدود ۰۷۷ وات و در مورد کولرهای گازی بالغ بر 2۷۷۷ وات است . کولرهای آبی در مناطقی که رطوبت هوا بالا است، مانند شمال و جنوب کشور از کارایی خوبی برخوردار نیستند، لذا
در این مناطق از کولرهای گازی به طور گسترده استفاده میشود. لکن در مناطقی که شرایط آب و هوایی برای
استفاده از کولر آبی مساعد است، استفاده از کولر گازی اشتباه است . در مورد کولرهای آبی نیز می توانید با رعایت مواردی مثل سایه بان مناسب برای کولر و استفاده از دور کند به جای
روشن و خاموش کردن های پی در پی و استفاده از دور تند می توانید مصرف برق این کولرها را تا حد قابل توجهی
کاهش دهید . در ضمن تفاوت اصلی کولرهای گازی و آبی علاوه بر ساختار و نظام کاری آنها نبود ترموستات در سیستم کنترلی
کولر آبی می باشد که بتواند زمان روشن بودن کولر را با توجه به دمای محیط مدیریت کند که این خود عیب بزرگی
محسوب می شود و سبب می شود تا در فصول گرم مثل تابستان به علت رشن ماندن کولر در تمامی ساعات شب
سبب سرما خوردگی و بیماری افراد استفاده کننده از این نوع کولر شود که البته کولر گازی این مشکل را ندارد و
خوشبختانه این مشکل با استفاده از کلید هوشمند کولر آبی قابل حل می باشد . مصرف بالای انرژی الکتریکی در کولرهای گازی، اهمیت بهینه سازی و کنترل مصرف انرژی الکتریکی را در این
وسایل ایجاب مینماید . مقدار انرژی مصرفی در کولرهای گازی تابع عوامل مختلفی است که از مهمترین عوامل تأثیر گذار بر مصرف
انرژی الکتریکی کولرهای گازی میتوان به محل نصب، سرویس و نگهداری مناسب و تناسب ظرفیت برودتی کولر
با فضای مورد استفاده )از لحاظ مساحت، دما و رطوبت( اشاره نمود .
توصیه های کاربردی :
برآورد ظرفیت مناسب
لازم است در موقع خرید کولر گازی به مساحت فضایی که نیاز به برودت دارد توجه نماییم. در جدول زیر ظرفیت
مورد نیاز کولر گازی به نسبت مساحت فضای مورد استفاده، درج شده است.
ظرفیت BTU/h مساحت )مترمربع(
۷۳-۷۳ ۰۹۹۹
۷۳-۱۰ ۰۹۹۹۹
۱۰-۰۹ ۰۳۹۹۹
۰۹-۴۱ ۰۱۹۹۹
۴۱-۰۰ ۰۰۹۹۹
۰۰-۰۰۳ ۳۱۹۹۹
چنانچه فضای مورد نظر آفتابگیر باشد به ظرفیتهای مندرج در جدول بالا، 1۷ درصد اضافه میگردد و
اگر فضای مورد نظر سایه باشد، 1۷ درصد از ظرفیت مذکور کم خواهد شد و چنانچه کولر صرفا برای
آشپزخانه بکار میرود، میتوان از یک رده بالاتر استفاده کرد . هنگام خرید دستگاهی را انتخاب کنید که دارای علامت استاندارد و برچسب انرژی باشد و با توجه به
برچسب انرژی دارای بالاترین درجه کار آیی و بازدهی باشد .
۰. نسبت بازده انرژی E.E.r: نسبت توان خروجی به توان ورودی هر دستگاه برقی، بازده انرژی خوانده میشود و در کولرهای گازی این
رقم از حاصل تقسیم ظرفیت سرمایشی کل به توان ورودی موثر، بدست میآید و به E.E.r موسوم است . در هنگام خرید کولر گازی، در کاتالوگ آن به ضریب E.E.r ، رتبه انرژی و کلاس کولر با توجه به شرایط
اقلیمی منطقه توجه فرمایید. هرچه این شاخصها بالاتر باشند، کارایی کولر بیشتر است. برای کولرهای با
ظرفیت کمتر از ????????????ℎ⁄20000 ، میبایست E.E.r 1۷ باشد / حداقل برابر با ۰ . ۳. نوع کمپرسور : کمپرسور مهمترین قسمت کولر است. در حال حاضر سه تکنولوژی برای ساخت کمپرسور به کار
میرود . جدول زیر ویژگیهای هر یک را نشان میدهد :
نوع کمپرسور
توان میزان سر و صدا مصرف برق تحمل حرارت
پیستونی
( reciprocal )
کم و متوسط + + +++++
اسکرول ) scroll بالا +++++ ++++ ++++++ (
کم تا زیاد ++++++ ++++++
نتیجه میگیریم :
اگر در یک منطقهی گرمسیری زندگی میکنید و به توان خنک کنندگی بالا بیش از 24000 Btu نیاز دارید،
کمپرسورهای اسکرول بهترین انتخاب هستند . اگر در یک منطقهی گرمسیری زندگی میکنید و به توان خنک کنندگی بالا بیش از 24000 Btu نیاز ندارید،
کمپرسورهای پیستونی بهترین انتخاب هستند. چنانچه کولر را در محلی نصب میکنید که تابش مستقیم آفتاب ندارد و
هوا به خوبی در آن جریان دارد، کمپرسورهای روتاری )از نوع تروپیکال( گزینهی مناسبی هستند . اگر در یک منطقهی معتدل مرطوب زندگی میکنید، کمپرسورهای روتاری گزینهی مناسبند . ۷ . برند و کشور سازندهی کولر : سراغ برندهایی مطمئن بروید، ولی همه چیز یک برند خوب و خرج کردن پول زیاد نیست . با توجه به جریان مصرفی بالا، نصب کولر گازی میبایست توسط تکنسین مجرب صورت پذیرد . نصب اینورتر در کولرهای گازی پنجره ای باعث افزایش راندمان آنها میشود . تمیز بودن کندانسورکولر به لحاظ عبور جریان هوا تا میزان زیادی از جریان برق مصرفی کولر میکاهد . نصب کندانسور کولرهای گازی در سایه باعث جلوگیری از اتلاف میزان قابل توجهی از انرژی مصرفی آنها خواهد
شد . در صورت امکان کولر گازی را در مسیر باد نصب کنید، زیرا این کار باعث انتقال حرارت بهتر در کندانسور شده
و در نتیجه افزایش بازده و کاهش مصرف انرژی حاصل خواهد شد . سعی شود محوطه پشت کولر دارای فضای مناسبی جهت گردش هوا باشد . درزگیری مناسب اطراف کولر، قرار نداشتن در معرض تابش مستقیم خورشید، سرویس به موقع و تمیز نمودن
فیلترهای هوا و رادیاتور، تأثیر به سزایی در کاهش مصرف انرژی الکتریکی دارند . در شهرهای جنوبی کشور که دارای آب و هوای بسیار گرم و مرطوب هستند، کاشتن یک اصله درخت در نزدیکی
کولر گازی، حدود 1۷ تا 1۰ درصد کاهش مصرف انرژی الکتریکی را به همراه خواهد داشت. علاوه بر اینکه
کاشتن درخت در مجاورت ساختمانها باعث زیبایی و عایق سرما و گرمای ساختمان نیز میگردد . برق مصرفی کولرهای گازی همزمان با استفاده از لامپهای کم مصرف )به دلیل تشعشع حرارتی کمتر این لامپها(
به میزان قابل توجهی کاهش مییابد . تمامی کولرهای گازی دارای درجه تنظیم دما )ترموستات ) هستند؛ لذا با توجه به اینکه بهترین درجه برودت منزل در
فصل تابستان بین 2۷ تا 2۰ درجه سانتیگراد است، میبایست از سرد کردن بیش از حد محل سکونت خودداری کرد . اتاقهای خواب را از 2۰ درجه سانتیگراد خنکتر نکنید . استفاده بی مورد و یا همزمان از وسایل خانگی گرمازا مانند اجاق، سماور، لامپ رشته ای … باعث افزایش بار
گرمایی محیط میشود، که این امر زمان کار کولر گازی را جهت رسیدن به برودت مطلوب، افزایش داده و در نتیجه
منجر به مصرف بیش از اندازه انرژی الکتریکی در کولر گازی خواهد شد . بنابراین کارهایی نظیر پخت و پز،
اتوکشی و … را در ساعاتی انجام دهید که گرمای هوا کمتر است . در تابستان معمولاً سه منبع عمده گرمای ناخواسته در منزل وجود دارد؛ گرمای هوای خارج که از طریق سقف و
دیوار هدایت میشود، گرمایی که از لامپها و لوازم خانگی انتشار مییابد و نور خورشید که از راه پنجره ها به
داخل میتابد . با استفاده از سایبان، پرده کرکره و یا پرده پارچه ای با رنگ روشن، میتوان نور خورشید را به سمت
بیرون منعکس نمود . تعویض کمپرسور کولرهای قدیمی و استفاده از کمپرسور پربازده برای افزایش بازده کولر مفید میباشد . هنگام روشن بودن کولر گازی از بکار گیری دستگاه رطوبت گیر بپرهیزید، زیرا رطوبت گیر باعث افزایش حجم
برودتی و کاربرد بیشتر کولر میشود . به ازای هر درجه کاهش دمای ترموستات کولر، حدود 3 تا ۰ درصد از مصرف برق میتوان کاست . با توجه به پارامترهای بالا لازم است به چند نکته اشاره کنیم و نتیجه مطلوب را بگیریم
توجه داشته باشید که بعد از انتخاب برند مورد نظرتان به سایت اینترنتی آن برند رفته و کاملترین اطلاعات را از این
طریق کسب کنید . موتور برخی کولر های گازی برای مناطق جغرافیایی ساخته شده اند. مثلاً برخی از آنها ویژه مناطق گرم و مرطوب
هستند که قیمت بالاتری دارند . اگر شما در جایی مثل تهران زندگی میکنید نیازی به این گونه کولر ها ندارید. پس قبل از خرید، نوع استفاده را
تعیین کنید تا دچار ضرر نشوید .
